Skip to main content

Sanadka fuustadee dilin-dillaynaysaa? (Bal waxa dhacaya eega!)






Image may contain: one or more people

Fiidnimadii xalay anigoo meel meherad ah oo asxaabtayda aan ku ballansanayn ku sugaya baa waxaa xoogaa yar kadib soo fariistay meheradii nin saaxiibbo aan nahay. Waan is waraysannay, waxaana ku ogaa inuu murashixiinta nin kamid ah la shaqaynayey. Waxaa uu ila wadaagay halka ay wax u marayaan, sidoo kale waxaa uu ii sheegay rag saaxiibbadii ah inay hadba murashax u guurayaan oo qaarkood ayba isu mareen afar murashax. Igusoo qalloociyoo, wuu ii sarbeebay isagoo leh! "Sanadka fuustadee dilin-dillaynaysaa?" Isagoo ula jeeday murashaxee sanadkan taageersantahay?
Kamaba waaline waxaan iri sanadka fuursatada weeyn baan dilin-dillaynayaa, anigoo u jeeda inaan Puntland lafteeda u ololeynayo, halkii aan u ololeyn lahaa shakhsi. Aysanna soconayn wax la yiraahdo "Hebeloow halagusoo yaaco".
Intaa kaftan haddii aanku daayo. Bal aan isweydiinno:
Maxay Puntland ku sugantahay?
Maxaa sababay?
Maxaa xalku yahay?
Sideese lagu gaari karaa?
1. Maxay Puntland ku sugantahay?
Puntland 10-kii sano ee ugu dambeeyey hoos u dhac weyn baa ku socday, iyadoo ay isu bahaysteen abaaro, colaado, dagaallo, suuqyo gubtay, doonyo waaweyn iyo maraakiib degtey, dekeddii kaliya ee ay lahayd oo lala wareegay, canshuurihii oo la labo-jibbaaray, gobolladdii kale ee ku tiirsanaa Puntland oo heley meelo kale oo wax ugasoo degaan iyo hal'abuurkii ganacsiga oo dhulka sii galaya. Intaas oo qodob haddii diraasado cilmiyeysan laga sameeyo waxaa kasoo baxaya khasaarooyin gaaraya boqollaal milyan oo doollar oo Puntland ka burburay.
2. Maxaa sababay xaalka Puntland in uu heerkaa gaaro?
Burburkii dowladdii dhexe Puntland waxaa ay ahayd meelihii ummadda Soomaaliyeed ay isugu yimaadeen, waxaana ay hooy u noqotay ganacsato, farsamo yaqaan, aqoonyahan, siyaasiyiin rug caddaa ah, iyo bulsho weyn Soomaali oo dhan ah taas oo keentay in si deg-deg Puntland udhismato, misana u noqoto ubucda dhaqaalaha dalka. Sida khabiir Mahad Jebiyesheegay Puntland waxaa laga guuray oo dib looga noqday dhowr jeer oo kala ahaa: xilligii DDSI la dhisay oo dad badan oo deegaanka kasoo jeeda ay dib u guureen, xilligii maxaakiimta oo dad badan oo farsamo yaqaan iyo ganacsato leh Xamar ku laabteen, xilligii la raafayey walaalaha kasoo jeeday gobollada dhexe oo iyaguna ganacsi xooggan Puntland kulahaa, xilligii la furay dekedda Berbera oo iyana noqotay in ganacsi badan oo Puntland ka iman jiray uu u weecday Berbera.
Dhammaan qodobbadaas dhacay waxaa ay ku yimaadeen maamulladii Puntland ugu dambeeyey ee soo mara oo si weyn ugu fashilmay in Puntland ay u yeelaan aragti fogaan ay kusii haysto fursadihii soo maray, bal eh inayba qeyb ka ahayd in dadkuna Puntland ka cararaan.
Intaas oo iyadana u baahan in si fiican oo cilmiyeysan loo qaadaa dhigo.
3. Xalku muxuu yahay?
Sida aannu wada ognahay Puntland waxaa lagu aasaasay labo qodob oo kala ahaa in dadka gobolladdii ku heshiiyey yagleelidda maamul dowladeed oo ku kala nabad galaan iyo in lagu gaaro dowladnimo Soomaaliyeed.
Sidaa awgeed waxaa la dhihi karaa Puntland qodobbadii lagu aasaasay ee himilada u ahaa waala xaqiijiyey. Imika Puntland wax yool ah oo la xaqiijiyo maleh. Waxaa tusaale ugu filan in taasi dhab tahay, marka aad murashixiinta ololeyaashooda dhagaysatid waxaa hadalkoodu ku meereystaa halku dhigyo aanan xadidnayn, ujeed fogna aanan tiigsanayn, iskaba daa hadda waxaaba ay iska noqdeen halku dhigyo labo erey ah sida "Feer iyo Laad" ðŸ˜‚. Amaba kuwo beel lagu beer laxawsanayo sida "Laascaanood baan xoraynayaa" iwm.
Waxaa hadaba xalku yahay in Puntland loo sameeyo aragti cusub oo mugweyn, taas oo ku dhisan horumar siyaasadeed, mid dhaqaale, mid maamul wanaag iyadoo la eegayo fursadaha jira, caqabadaha taagan, awoodaha ay Puntland leedahay iyo khataraha iman kara.
Puntland maantay taladeeda kuma filna murashax wata ul sixir ah oo wuxuu taabsiiyaba hagaagayaan, waxaan u baahannahay in la helo rag iyo dumar isu gaashaan-buursada jeexidda himilo fog, dejinta qorshihii lagu gaari lahaa, astaynta ciddii xaqiijin lahayd hanashada himiladaas iyo u howgeliddeeda.
4. Sidee lagu gaari karaa?
Su'aashani malahan hal jawaab oo ku jirta qof naga mid ah maskaxdiisa, balse waa fikir inoo wada yaal, nalagana rabo inaannu kawada shaqaynno dhammaanteen.
Gunaanad
Intaas oo arrimood marka ay maankaaga ku kulmaan, marna kuuma fududaanayso inaad si fudud murashax "Hebeloow" aad iska taageertid, balse waxaa ku fuulaya culays weyn oo masuuliyadeed, waxaadna is weydiinaysaa fuustada weyn 'Waa Puntland eh' sidee uga badbaadisaa hal qof ama koox kusii dilin-dillaysa godka ay maanta ku jirto?
Puntland hal qof uma baahna ee innagoo dhan bay noo baahantahay ee yeynaan ukala harin.
W/Q Cabdullaahi Bootaan
Faafi

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Hardanka Puntland: Ballaarinta saamileyda siyaasadda iyo arki jire doon

  Inkastoo aanan ogeyn waxa u qarsoon saaxiibbadii shalay/cadowga maanta, misana waxa aan isku dayeynaa in aan akhrinno doodaha miiska saaran, si aan u fahanno waxa kicinka keenay. Tan iyo dhaqaajintii nidaamka axsaabta Puntland, waxaa soo noolaanayey himiladii Reer Puntland ay ka qabeen in dadku codkooda ku doortaan cidda ku meteleysa goleyaasha siyaasadda. Waxa aynnu wada xusuusannaa sida dadku usoo ajiibeen saddexdii degmo ee lagu billaabay nidaamka. Inkastoo haka uu galay dhammaystirka qabsoomidda doorashooyinka degmooyinkii kale ee Puntland, misana dadku waxa ay muujiyeen rabitaan aanan la dhayalsan karin, taas oo aynu wada arkeynay sida dadku u codeyneyeen oo kormeerayaalkii Caalamiga ahaa ay qireen in dadkaanu yihiin kuwo aad mooddo in ay weligood wax dooran jireen. Casharraddii quruxda badnaa ee aynu ka barannay waxaa kamid ahaa murashixiinta ururrada oo wareegaya xaafadaha, qaarkoodna ayba wateen warbaahin soo tebinaysa codsiyada ay bulshada ku weydiisanayeen in ay codkooda si
Post a Comment
Read more

Waligaa ma isla fariisatay?

  Imta meel gaar ah tagtay, shubatay shaah ama cabitaan aad jeceshahay, mala sheekeysatay naftaada? Waa caadada nafta marka ay cidlooto in ceebeheeda iyo gaabiskeeda ay kusoo deg-degaane, inta dhagaha ka laabatay maskaxda maku jiheysatay wixii laandheerenimo ahayd oo aad qeyb kasoo noqotay amaba aad hoggaaminaysay? Wax weynba adigoo aanan raadin ma isasoo xusuusisay iyadoo dadku ay geesaha ka marayaan qof caawimaad u baahan aad keligaa isu xilqaantay gobanimada kaa buuxda awgeed. Ama maalin aad u hiillisay mid walaalkaa ah ama saaxiibkaa ah oo la caddibayo, sida malag lasoo diray inta cirka kasoo degtay, u fidisay gurmad uusan fileyn. Dagaalka nafeed ee qof waajahayo waa kan ka socda labadiisa dhegood dhexdooda (maskaxda), taas oo uu ku rabbeeyo in ay taageeraha u weyn noqoto, ayaa u sahleysa dhammaan dagaallada nololeed ee uu geli doono ka jabo keenideeda. Dadka aadanaha ka xusan ee wax un loogu hirto, waxa ay leeyihiin barbar dhan oo noloshooda kamid ah oo mugdi ah amaba uu gaabi
Post a Comment
Read more

Ka bad-badintii Puntland lagu aasaasay!

  Haddii aan soo koobo, Puntland laba lagu aasaasay. Dadkaa in ay salka dhigtaan iyo in dowladnimo Soomaaliyeed laga shaqeeyo. Marka aad sii eegtid xaal sida uu ahaa, qodobka 2aad ka badbadin baa lagu tilmaami karaa. Dad iyaguba soo qaxay oo wax badanna ku dhex labanyihiin in ay sidaa u fekeraan, waa waalli cas. Yeelkeede, la gaar dowladnimadii, maantana dalku waa isku aaddanyahay, waxa khaldanna waa nin howshiisii dayacay. Aasaaseyaashii  Puntland waxaa qeyb ka ahaa dhaqankii oo badankood ah rag dhaxal ku yimid baa inoo jooga. Sideedana dhaqan waxaa kaalintiisu tahay arrin qabiil la xiriirta. Mana rumeysni qodobkaa ka badbadinta aan kusoo tilmaamay in ay iyaga ka timid. Haatan, Puntland mar walba oo wax dowladnimada la xiriira adkaato, ma saxbaa in dhaqanka lasoo geliyo? Haddiiba lasoo geliyeyse, dhaqanku awood ma u leeyihiin in ay arrin siyaasi ah furdaamiyaan?  Anigu waxa aan qabaa malaha dhaqankeennu awooddaas. Eeg, waxa aan ka hadlayo waa awood, kama hadlayo odeyeyn iyo xaal mastu
Post a Comment
Read more