Skip to main content

Raafka Dadka Reer Koonfurka ah Doc kale ka igala eeg!




 2003-dii aniga oo de'yar, maalin roob da'ay oo jidku biyo gooyeen, ayaa waxaa deegaanka Heema iyo Cagaaran dhexdooda nagusoo maray dad la yiri waxaa lagasoo raafay Woqooyi-Galbeed (Soomaalilaan) gaar ahaan magaalooyinka Hargeysa, Burco iyo Berbera. Inta aan ka xusuusto, dadkaasi waxaa ka muuqday diyaar garow la'aan, waxaana mooddaa sida dad si sharci darro ah dal kale ku dhuumaaleysanayey oo ugu dambeyntii lasoo qabtay.


18 sano kadib, waxaa mar kale isla dadkii ayaa waxaa laga soo raafay isla Woqooyi-Galbeed (Soomaalilaan) gaar ahaan magaalada Laascaanood. Dadkaa iyaga ah ee koonfurta Soomaaliya ka yimid, waxaa ay eersadeen in ay yihiin dad dedaal badan oo deg-deg uga soo dhex muuqda suuqyada ganacsiga. Mr. Xareed oo ah aqoonyahan si xeeldheer uga faallooda arrimaha bulshada, ayaa yiri "Aniga iga qor, dadkaan Reer Koonfurka ah mustaqbalka iyagaa Soomaaliya qabsan doona. Eeg, meelwalba oo lagasoo raafo, waxaa lagu eedeyaa in ay suuqyada qabsadeen."


Raafka lagula kacayo dadkaas Soomaaliyeed, ma aha mid ku kooban Soomaalilaan, balse taas waxaa la wadaaga Puntland oo iyana raaf kaa lamid ah kula kacday dadka Reer Koonfurka ah dabayaaqadii sannadkii 2016, gaar ahaan magaalada Boosaaso.


Mr. Xareed oo falaanqeyntiisa sii wata ayaa yiri "Dadka Reer Koonfurka ah waxa ay isku darsadeen dhaqan adag oo diintu sal u tahay, howl karnimo iyo dedaal ay geliyaan ganacsiga iyo hormuarka. Waxa aan xusuustaa aqoonyahan Dr. Abukar-Khalifa oo hayb ahaan kasoo jeeda Koonfurta Soomaaliya ayaa muxaadaro waxa uu ku qabanayey magaalada Boosaaso. Waxa aan xusuustaa goobtii lagu qabanayey inta buux-dhaaftay ayey dadku hadalka aqoonyahanka daaqadda ka qoranayeen. Dadka sidaa u heellan waa isla dadka Koonfurta Soomaaliya kasoo jeeda. Waxa aan aad ula cajabay aqoonta iyo mugga Dr-ku xambaarsanyahay."


Dhanka kale, Mr. Sharmarke oo isna ah aqoonyahan Soomaaliyeed oo falaanqeynta ka qeyb ahaa, ayaa yiri "Dadka Reer Koonfurka ah hadda sidii hore ma aha oo deegaankoodu waa xasilloonyahay, waxaana dheer in ay leeyihiin Maamul-Goboleed heer Federal ah, taas oo meesha ka saareysa in dadkaasi ay meel cidlo ah ku noqonayaan."


Dhanka kale, dadka eedeeya Reer Koonfurka ayaa ku andocoonaya in ay deegaannada kale ka samayn wax ku darsi, balse ay xitaa waxyaabaha daruuriyaadka ah isla dadkooda ay ka iibsadaan oo shilinku aanu dhaafin. 


Ugu dambeyn, waxaa muuqata in dadka Reer Koonfurka ah marwalba ay  dedaal iyo horumar astaan u yihiin, taas oo dadka qaar ku abuurta walaac ay ka qabaan in ay marti ku noqdaan isla deegaannadoodii. Waxaana shaki la'aan ah in Dadka Reer Koonfurka ah meel walba oo ay tagaan ay ka samaynayaan dhaq-dhaqaaq horumarineed oo aanan la dhayalsan karin.



Comments

Popular posts from this blog

Hardanka Puntland: Ballaarinta saamileyda siyaasadda iyo arki jire doon

  Inkastoo aanan ogeyn waxa u qarsoon saaxiibbadii shalay/cadowga maanta, misana waxa aan isku dayeynaa in aan akhrinno doodaha miiska saaran, si aan u fahanno waxa kicinka keenay. Tan iyo dhaqaajintii nidaamka axsaabta Puntland, waxaa soo noolaanayey himiladii Reer Puntland ay ka qabeen in dadku codkooda ku doortaan cidda ku meteleysa goleyaasha siyaasadda. Waxa aynnu wada xusuusannaa sida dadku usoo ajiibeen saddexdii degmo ee lagu billaabay nidaamka. Inkastoo haka uu galay dhammaystirka qabsoomidda doorashooyinka degmooyinkii kale ee Puntland, misana dadku waxa ay muujiyeen rabitaan aanan la dhayalsan karin, taas oo aynu wada arkeynay sida dadku u codeyneyeen oo kormeerayaalkii Caalamiga ahaa ay qireen in dadkaanu yihiin kuwo aad mooddo in ay weligood wax dooran jireen. Casharraddii quruxda badnaa ee aynu ka barannay waxaa kamid ahaa murashixiinta ururrada oo wareegaya xaafadaha, qaarkoodna ayba wateen warbaahin soo tebinaysa codsiyada ay bulshada ku weydiisanayeen in ay codkooda si

Waligaa ma isla fariisatay?

  Imta meel gaar ah tagtay, shubatay shaah ama cabitaan aad jeceshahay, mala sheekeysatay naftaada? Waa caadada nafta marka ay cidlooto in ceebeheeda iyo gaabiskeeda ay kusoo deg-degaane, inta dhagaha ka laabatay maskaxda maku jiheysatay wixii laandheerenimo ahayd oo aad qeyb kasoo noqotay amaba aad hoggaaminaysay? Wax weynba adigoo aanan raadin ma isasoo xusuusisay iyadoo dadku ay geesaha ka marayaan qof caawimaad u baahan aad keligaa isu xilqaantay gobanimada kaa buuxda awgeed. Ama maalin aad u hiillisay mid walaalkaa ah ama saaxiibkaa ah oo la caddibayo, sida malag lasoo diray inta cirka kasoo degtay, u fidisay gurmad uusan fileyn. Dagaalka nafeed ee qof waajahayo waa kan ka socda labadiisa dhegood dhexdooda (maskaxda), taas oo uu ku rabbeeyo in ay taageeraha u weyn noqoto, ayaa u sahleysa dhammaan dagaallada nololeed ee uu geli doono ka jabo keenideeda. Dadka aadanaha ka xusan ee wax un loogu hirto, waxa ay leeyihiin barbar dhan oo noloshooda kamid ah oo mugdi ah amaba uu gaabi

Ka bad-badintii Puntland lagu aasaasay!

  Haddii aan soo koobo, Puntland laba lagu aasaasay. Dadkaa in ay salka dhigtaan iyo in dowladnimo Soomaaliyeed laga shaqeeyo. Marka aad sii eegtid xaal sida uu ahaa, qodobka 2aad ka badbadin baa lagu tilmaami karaa. Dad iyaguba soo qaxay oo wax badanna ku dhex labanyihiin in ay sidaa u fekeraan, waa waalli cas. Yeelkeede, la gaar dowladnimadii, maantana dalku waa isku aaddanyahay, waxa khaldanna waa nin howshiisii dayacay. Aasaaseyaashii  Puntland waxaa qeyb ka ahaa dhaqankii oo badankood ah rag dhaxal ku yimid baa inoo jooga. Sideedana dhaqan waxaa kaalintiisu tahay arrin qabiil la xiriirta. Mana rumeysni qodobkaa ka badbadinta aan kusoo tilmaamay in ay iyaga ka timid. Haatan, Puntland mar walba oo wax dowladnimada la xiriira adkaato, ma saxbaa in dhaqanka lasoo geliyo? Haddiiba lasoo geliyeyse, dhaqanku awood ma u leeyihiin in ay arrin siyaasi ah furdaamiyaan?  Anigu waxa aan qabaa malaha dhaqankeennu awooddaas. Eeg, waxa aan ka hadlayo waa awood, kama hadlayo odeyeyn iyo xaal mastu