Maxay u damqan la'yihiin? (Sheeko dhab ah iyo farriin)

Aniga oo gaarigayga wata baa waxaan soo maray iskuul agtii, ardaydii oo xilligaa biririf qaadanaya ayaa waddada aan marayey yaaceysey, gabdho iyo wiilal ayaan sii dhex maray, waxaan dareensanaa in ay waddada aad ugu dhawaayeen oo gaariga aysan iska jirayn, anna dan kama gelin, hoonna u ma yeerine aayar baan iska dhex maray. Alleylehe markii aan kasii dhammaanayey baa waxaan maqlay gaarigii oo wax lagu dhuftay. Maskaxdayda waxaa ku jirtay faduul iyo ciyaar bay dhalinyaradu kula soo aadeen, aniga oo aad u caraysan baan gaarigii inta istaajiyey ka degey, canaan iyo qeylo baan dhalinyaradii kula dul dhacay.

Mid kamid ah dhalinyaradii ayaa si adag iila hadlay oo yiri "maxaad noo jiirtay?". Asxaabtiisii qaar kamid ah ayaa aniga ii dejiyey oo raalli-gelin isiiyey, anna waan aqbalay raalli gelintii, yarkii qeylinayeyna uma jawaabin, gaarigeygii baan kusoo laabtay. Waxaan dareemayey in ay wax khaldanyihiin, waayo wiilkii ila murmayey, waxaa lugtiisa ka muuqday boor iyo taayarka gaariga wax aan moodayey, waan iskasoo baxay, balse illaa hadda waxaan dareemayaa culays iyo welwel, waxaan rabaa berri inaan aado iskuulkii oo aan ardaygii ila murmayey soo xog waraysto, xaalkiisana soo hubiyo. Saaxiibkay Maxamed baa galabtay arintaan la kulmay.


Farriin

Maxamed waa shakhsi aad u akhlaaq badan, waa shakhsi naxariis badan, waa nin deggen, waxaa damiirkiisa gubaya oo uu culayska u dareemayaa maadaama uusan ahayn qof gardarrada caadaystay, weli waxaa nool dadnimadiisii iyo iinsaaniyaddiisii.

Waxaan isweydiiyaa maxay la damqan la'yihiin ganacsatadeenna dalka keenta raashinka iyo daawooyinka tayada liita ee qaarkood sababa cudurrada dilaaga ah? maxaa keenay in siyaasiyiinteenna, dhaqankeenna, aqoonyahankeenna qaar ka mid ah shilimaad tirsan siistaan aayaha dalka?

Qofku marka uu damiirku dhinto, waa uu damqasho beelaa, waxaa uu noqdaa bahal, ha arkin lebiskiisa qurxoon, hadalkiisa macaan, dhoolla-caddayntiisa beenta ah, waa horor kuu gaatamaya, waa cadow aanan naxariis lahayn. Dulmiga qofku marka uu caadaysto, arxan maleh, xeerin maleh, xishood maleh, xaqdhowr maleh, xalaal iyo xaaraan midna kalama yaqaan. Waxaa uu waxwalba u duminayaa, u iibsanayaa, u hurayaa dantiisa gaarka ah, cidkalena waxba kama gelin. Waxaan isweydiiyaa dadka noocaas ah habeenkii marka ay gogoshooda tagaan oo ay hurdada isu diyaariyaan, qalbi degenaan maku seexdaan? Ma'isweydiiyaan "Tolow maantay yaan ku xadgudbay? Shaqaalehee xaqqiisii dafiray? qoladee hantidiisii dhacay? gabadhee ku kallifay inay caaway murugo la seexan weydo? Maskiinkee bahdilay oo sharaftiisii dhulka ku jiiday?....


Haka yaabin in ay su'aalaha noocaas ah isweydiiyaan, waayo waxaa ay noqdeen bahalloh, keliya waxaa ay ku fekeraan berri yaan wixiisa boobaa? yaan noloshiisa mugdi geliyaa?. Waa sun bulshada ku dhex jirta, waxaad ka sugtaaba waa un in ay waabaayo isu bedesho. Rafaadka sii badanaya, saboolnimada sii baahaysa, shaqo la'aanta baaxadda weyn, tuugada wajiyada badan, dadkeenna sii gumoobaysa, rajada sii yaraanaysa, quusta sii xoogaysanaysa wuxuushtaas ayaa sabab u ah.

Astaamaha lagu garan karo dadka noocaas ah waxaa kamid ah:

1. Dadku joogitaankooda waxay ka jecelyihiin maqnaanshohooda.
2. Dan haddii ay kaa gasho, adigoo aanan la kulmin baad natiijo xun ka filaysaa.
3. Haddii ay waxku tarayaan dan ka weyn bay ka leeyihiin.
4. Haddii ay wax qabanayaan dantooda un bay ka dhex arkaan, dan guud howshooda maaha.
5. Si ay u guulaystaan, waxwalba ayaa ka suurooba... siyaasiyiinta qaar baa lagasoo wariyey in ay dheheen "Siyaasad awgeed inaan qof u dilno waxba nalama aha"...



Gunaanad

Waxa ugu muhiimsan ee u dhexeeya qofka iyo xayawaanka waa damiirka, inta uu damiirkaagu noolyahay ayaad bani'aadam tahay, mar haddii aad isku aragtid damqasho la'aan, ogoow inaad khatar ku sugantahay, ka ilaali damiirkaaga in uu gaaro heer aad bahalowdid oo aadan u damqan cidna. Suubbaneheennu waxaa uu yiri "ILAAHAY waxaa uu addoomadiisa u naxariistaa, kuwooda naxariista".


(Magaca sheekada ku jira waan bedelay, si aanan loo aqoonsan saaxiibkay)

W/Q Cabdullaahi Bootaan
Faafi